Polonia Golina 1916-1939

Historia i tradycje klubów piłkarskich jest w pewnym sensie historią Polski XX wieku. Poszukując danych, wiele można dowiedzieć się nie tylko o sporcie, ale i o strukturze społecznej, poziomie zamożności lokalnej społeczności oraz strukturze narodowościowej tejże..

Wedle mojej najlepszej, na jaka mnie stać, wiedzy, za cztery lata będziemy świętowali stulecie piłki nożnej w Golinie. Przyznam się, ze gdy wyczytałem na szaliku klubowym, że Polonia powstała w 1916 roku, miałem sporo wątpliwości.

Wiadomo, że pionierem wielkopolskiego piłkarstwa był Ostrów , a konkretnie „Venetia” Ostrów, która rozpoczęła działalność w 1908 roku. Klub powstał z inicjatywy uczniów miejscowego gimnazjum. Rok później powstała, oparta na polskim rzemiośle „Ostrowia”

W 1921 nowopowstały poznański OZPN zrzeszał 24 kluby. Niestety, żegnamy się w tym miejscu z realiami, a wchodzimy w sferę spekulacji, ponieważ Golina była przypisana do 1939 roku do okręgu Łódzkiego. Na razie nie udało mi się znaleźć żadnych informacji na temat wyczynów przedwojennych piłkarzy z Goliny.

W warstwie faktograficznej skorzystam poniżej z wywiadów, jakie przeprowadził pan Marcin Ciesielski z byłymi piłkarzami Polonii, ludźmi przez całe dziesięciolecia związanymi z naszym klubem.

Pan Stanisław Mazurczak stwierdził, że przed wojną działały w Golinie dwa kluby; Polonia i żydowski „Makkabi” Golina.

Wojciech Grodzki, przekazując rodzinne opowieści, pisze tak:

„Swoją wypowiedź rozpoczął od przedstawienia historii Polonii Golina, w taki sposób w jaki opowiadał o niej jego ojciec Adam Grodzki, który był jednym z pierwszych przed i powojennych zawodników drużyny Polonii i AKS-u. Klub sportowy Polonia Golina powstał w 1916 roku. Został założony przez osiadłego w miasteczku byłego bramkarza Łódzkiego Klubu Sportowego pana Drętkiewicza. Polonia była klubem wielosekcyjnym. W jego ramach działały sekcje piłki nożnej, siatkówki, koszykówki. Swoje umiejętności ćwiczyli również lekkoatleci w biegach skokach i rzutach. Najwięcej jednak sukcesów odnosiła sekcja piłki nożnej i koszykówki. Mecze piłkarskie przed wojną rozgrywane były na błoniach za parkiem. Przychodziły na nie całe rodziny. Golina wyglądała wówczas jak wymarłe miasto. Po wojnie boisko piłkarskie przeniesiono na plac, gdzie do niedawna znajdował się dworzec autobusowy. Z opowieści ojca Wojciecha Grodzkiego wynika także to iż zawodnicy w zależności od koloru koszulki nazywali się „niebiescy lub czerwoni Golina”. Sportowcy potrafili jechać rowerami na mecz nawet do oddalonego o 60km Kalisza wygrać go i wrócić z powrotem do domu. Wśród kaliskich kibiców byli nazywani „Czerwonymi Diabłami” i to nie tylko ze względu na kolor koszulek.” – ( cytat z pracy licencjackiej Marcina Ciesielskiego )

I to jest, mili czytelnicy, na dzień dzisiejszy – wszystko.

Niezłym tropem wydawało się nazwisko byłego bramkarza ŁKS, ale dotychczasowa kwerenda w zasobach internetowych niczego wartościowego nie przyniosła. Podobnie jak poszukiwanie śladów po klubie Makkabi Golina. Dotarłem do strony opisującej żydowski ruch sportowy w Polsce przedwojennej, ale opisuje ona jedynie kluby z wielkich miast, które wiele znaczyły na mapie sportowej Polski.

Powstaje pytanie, czy mamy prawo, jako Polonia Golina, do tak długiej klubowej historii?

Aby odpowiedzieć na tak postawione pytanie należy w pierwszym rzędzie zrozumieć tamtejszy, starodawny, amatorski futbol. Przed wojną, niżej od 1 ligi , zespoły grały w klasach rozgrywkowych A,B i C. Ni wyników, ni tabel tych niższych lig nie sposób dzisiaj odnaleźć. Gro zespołów, w ogóle w nich nie rywalizowało. Na przykład w Koninie grano w „gałę” w pięciu klubach, z których żaden nie uczestniczył w strukturach ligowych.

Prawdopodobnie i tak było w Golinie. Grało się mecze z lokalnymi rywalami i tyle. Szkoda, że pamięć o tych heroicznych początkach zaginęła. Polska zasadniczo nie jest Anglią, gdzie można sprawdzić wyniki sprzed 100 lat trzecioligowego klubu. Przez Polskę przetoczyły się dwie wielkie wojny, jedna komuna i kilkanaście lat obojętności wobec lokalnych tradycji.

Gdyby Golina była miastem niedaleko Liverpoolu czy innego Manchesteru, wystarczyłoby pójść do redakcji lokalnej gazety i przejrzeć fotokopie numerów od roku 1916.

W Polsce nie sposób odnaleźć historii/ ścieżki klubu od lat 80 dwudziestego wieku! Cóż dopiero , czasy „przedwojenne”!

Ad rem!

Aby usankcjonować datę 1916, jako datę powstania klubu/ zawiązania drużyny piłkarskiej w Golinie, posłużyłem się metoda „per analogiam” Korzystając z danych dotyczących drużyn piłkarskich, które powstały w roku 1916, a jest ich około 200, przyjąć muszę założenie, że istnieje uzasadniona możliwość, że w Golinie, akurat w tym roku, powstała nasza dzielna Polonia.

Wspomnienia i dane, podawane przez tych starodawnych graczy/kibiców/działaczy , w całej Wielkopolsce są niemal identyczne.

Wiarygodna jest także opowieść Seniora Mazurczaka, że w Golinie działał/ rozgrywał mecze, klub Makkabi. Była to, syjonistyczna organizacja sportowa, organizująca młodzież żydowską dla sportu, a Golina była wówczas miastem, w którym ta mniejszość narodowa sięgała liczebnie 30-40 procent populacji.

Niestety, niewiele po tych czasach pozostało. Z pracy Pana Ciesielskiego mamy dwa ( na razie ) zdjęcia.

Na pierwszym z 1924 roku, widzimy grupę ancymonów w strojach rozmaitych :

Fot. 1. Pierwsza drużyna przedwojennej Polonii. Pierwszy od lewej: J.Nowicki, pierwszy od prawej: Z.Waszak, siedzą od lewej: A.Grodzki, B.Grodzki . 1924 rok



Źródło: Marcin Ciesielski - praca licencjacka.

Na drugiej widzimy szczerą drużynę piłkarską. Działacze w kapeluszach!

Fot. 2. Drużyna przedwojennej Polonii. Od lewej w stroju piłkarskim Adam Grodzki, od prawej

Feliks Korzeniewski. 1927 rok



Źródło: Marcin Ciesielski - praca licencjacka.

Cóż tu napisać?

Wydaję się oczywiste, że Polonia Golina ma prawo dopisać sobie datę 1916, nie tylko na klubowych szalikach, ale nawet w nazwie klubu. Tradycja, mili moi, jest bardzo ważna. Szczerze pisząc, jest najważniejsza, ponieważ w oparciu o nią można się wygrzebać z każdego „dołka”

Mam szczera nadzieję, że wspólnie stworzymy historie golińskiego klubu, naszego klubu! Proszę o dane, wycinki z prasy, zdjęcia, wyniki poszczególnych spotkań i oczywiście, wspomnienia. Każda pomoc będzie mile widziana. To nie jest łatwe. Internet i pozyskiwane z niego dane sięgają kilku/ kilkunastu lat. Archiwa prasowe są kulawe, albo nie istnieją.

Następne części historii golińskiej piłki będą publikowane w miarę dostępu do materiałów archiwalnych. Na koniec złożymy z tego mniej czy bardziej kulawą historię klubu.

Jeśli ktoś ma jakiekolwiek dane ( patrz powyżej) zapraszam do współpracy.

Mój adres internetowy:

jacek.jarecki63@gmail.com

Foty nie weszły - Są tutaj!
http://lzspoloniagolina.futbolowo.pl/news,1299659,polonia-golina-1916-1939.html#